پارادوکس بازیگر: نظریه‌ای متفاوت درباره‌ی بازیگر

دنی دیدرو (۱۷۸۴-۱۷۱۳) فیلسوف عصر روشنگری اروپا را در ایران عموما با رمان‌های ژاک قضاوقدری و اربابش، برادرزاده‌ی رامو و راهبه به یاد می آورند. گردآوری تنظیم و ویرایش دایره المعارف مستدل دانش هنر و پیشه‌ها هم به همت او بود. روحیه‌ی منتقدانه‌اش و اندیشیدن به شیوه‌های نو در رمان نویسی، نقد نقاشی، ادبیات دراماتیک و هنر بازیگری، ادبیات و هنر قرن هجدهم را دگرگون کرد.
پارادوکس بازیگر رساله ای درباره‌ی بازیگر، روش‌های اجرای نقش و کنترل احساسات است که دیدرو به شیوه‌ی بازیگری دوره‌ی خود پرداخته و با انتقاد از روش مرسوم بازیگری، نظریه‌ای متفاوت را برای اجرای درام بورژوایی و درام جدی مطرح کرده و درباره ی شیوه‌ای از هنر بازیگری بحث کرده که قابلیت اجرای درام‌های عصر روشنگری و دوره ی مدرن را داشته باشد.
دیدرو بازیگری را به چشم هنر می‌بیند؛ هنری که موازین آن را باید با مطالعه، تمرین، تفکر و تجربه آموخت. پارادوکس بازیگر سال ۱۸۳۰ بعد از مرگ دیدرو در فرانسه منتشر شد.