تماشای تماشاگر (مخاطب شناسی نمایش لاکچری کنسرت نمایش سیصد)

این نوشتار حاصل پژوهشی است در حوزه مخاطبان کنسرت نمایش «سی‌صد» که ضمن پژوهش پیرامون علل و انگیزه انتخاب این رویداد فرهنگی از سوی تماشاگران، به کاوشی در مورد زیست و سبک زندگی آنها نیز نگاهی داشته است. درواقع این تحقیق به مطالعه طیف خاصی از مخاطبان تئاتر می‌پردازد که به دلایلی می‌تواند با دیگر گروه‌های مخاطب تئاتر تفاوت‌های آشکاری داشته باشند. بنابراین پس از شرح و بسط مباحثی مانند نظریه نمایشی، طبقه تن آسا، نظریه مصرف مخاطب، براساس داده‌های به دست آمده به تحلیل مخاطبان این طیف از رویدادهای فرهنگی از منظر ذائقه هنری و تئاتری و سبک زندگی مرتبط با آن می‌پردازیم. در کنار توجه و مطالعه مخاطبان تئاتر بدنه اصلی که عموما در مرکز شهر تولید و اجرا می‌شود، توجه به طیف دیگری از مخاطبان تئاتر که بعضا به تماشای نوع خاصی از تئاتر گرایش و توجه دارند می‌تواند حائز اهمیت باشد. از این روی که آنها طیف گسترده‌ای از مخاطبان خاکستری تئاتر هستند که به دنبال تماشای تئاتری با ویژگی‌های منحصر به فرد و با مجموعه عوامل و شرایط محیطی و امکانات خاص هستند. نکته دیگر اینکه عموما برای این گروه قیمت بلیت تئاتر چندان اهمیتی نداشته و آنها در پی تماشای نوع خاصی از تئاتر هستند که در اینجا با تسامح نام آن را تئاتر لاکچری می‌گذاریم. تئاتری که مجموعه عوامل، مکان اجرا، موضوع و شرایط برگزاری آن با دیگر اجراهای حال حاضر متفاوت بوده و به نوعی شبیه اجرای اپرای گران قیمتی می‌ماند که بیشتر توجه و علاقه اعیان و اشراف را به خود جلب می‌کرد. مخاطب این گونه از تئاتر که انتخاب تماشای نمایشی با چنین ویژگی‌هایی را در سبد فرهنگی خود جای داده است، با توجه به اجراهای حال حاضر روی صحنه، چندان حق انتخاب گسترده‌ای ندارد. شناخت این مخاطب به عنوان ظرفیت جدیدی در حوزه توجه به مخاطبان تئاتر که چند تجربه محدود را در طی سال‌های گذشته از این دست داشته، می‌تواند به گسترش و توسعه بیشتر مخاطبان و هنر تئاتر و تلفیق آن با موسیقی کمک کند. شناخت این مخاطب نخستین گامی است که هر برنامه بلندمدت برای رشد تئاتر در ایران به آن نیاز دارد.